آبگوشت(شوربا يا ديزي يا پيتي) يكي از غذاهاي سنتي ايران است.
در طبخ آبگوشت از گوشت و دنبه گوسفند، گوجه فرنگي (و يا رب گوجه فرنگي) و برخي حبوبات از قبيل نخود و لوبيا استفاده مي‌شود.
خوراكي رقيق كه از پختن گوشت و پياز و سيب زميني و حبوبات درست مي‌شود كه در دو مرحله مي‌خورند اول آب آن را با تكه‌هاي نان مخلوط نموده، مي‌خورند (تريد).
بقيه مواد را مي‌توان با گوشت‌كوب كاملاً كوبيده و يا نكوبيده با نان، پياز و چاشني مانند ترشي و سبزي خوردن ميل مي‌كنند(گوشت كوبيده).
در صورت پخته شدن در ظروف سنگي آن را ديزي سنگي مي‌نامند.
برخي افراد از طريق تريد كردن، نان‌هاي بيات و نسبتاً خشك را به مصرف مفيد مي‌رسانند. همچنين ديزي يكي از غذاهاي محلي همدان به شمار مي‌آيد
گوشت گوسفندي با استخوان و چربي :◊:نيم كيلو گرم
لوبيا سفيد :◊: نصف پيمانه
نخود :◊: نصف پيمانه
پياز :◊: 1 عدد بزرگ
گوجه‌فرنگي :◊: 2 عدد
سيب‌زميني :◊: 4 عدد كوچك
رب گوجه‌فرنگي :◊: 1 قاشق غذاخوري
ليمو عماني :◊: 2 عدد
زردچوبه :◊: به ميزان لازم
:◊: زردچوبه يكي از ادويه‌هاي اصلي آبگوشت محسوب مي‌شود :◊:
نمك وفلفل :◊: به ميزان لازم
تره كوهي خشك:◊: كمي
حبوبات را از چند ساعت قبل در آب خيس كنيد و مرتب آب آن را تعويض كنيد تا نفخ آن گرفته شود.
:◊:اگر خيس كردن حبوبات را فراموش كرده‌ايديا زمان كافي براي انجام اين كار نداشتيد، حبوبات را كمي بجوشانيد و كف حاصل از پخت آن را بگيريد:◊:
گوشت، حبوبات، پياز و گوجه كه به صورت 4 قاچ برش زده‌ايد را در ظرف پخت مورد نظر قرار دهيد
و مقداري در حدود 6 برابر حجم مواد به آن آب اضافه نماييد.
:◊:كل آب موردنياز براي پخت را ابتدا اضافه كنيد،دراين صورت مزه آبگوشت بهتر خواهد شد؛امااگر احتياج به اضافه كردن آب بود، از آب جوش استفاده كنيد:◊:
پس از به جوش آمدن آب زردچوبه و فلفل را اضافه كنيد.
درب ظرف را ببنديد و اجازه دهيد با حرارت خيلي ملايم بپزد.
:◊: هر چه زمان پخت طولاني‌تر و حرارت ملايم‌تر باشد آبگوشت جاافتاده‌تر و خوشمزه‌تري خواهيد داشت:◊:
پس از پخت حبوبات و گوشت، نوبت به اضافه كردن ليموعماني و يا گرد ليمو، نمك و سيب‌زميني مي‌رسد.
ليمو عماني‌ها را سوراخ كنيد و سيب‌زميني‌ها را با پوست به غذا اضافه كنيد.
:◊: نمك و ليمو عماني نبايد زودتر از اين مرحله به آبگوشت اضافه شوند:◊:
:◊: اضافه كردن نمك زودتر از موعد مقرر باعث تاخير در روند پخت گوشت و حبوبات خواهد شد:◊:
:◊:ليمو عماني نيز علاوه بر طولاني كردن فرآيند پخت ممكن است باعث تلخ شدن آبگوشت شود:◊:
در نهايت، رب گوجه فرنگي را به آبگوشت اضافه كنيد.
دنبه، پياز و گوجه را كه به صورت 4 قاچ در ابتداي پخت به آبگوشت اضافه كرده بوديد را در ظرفي جداگانه به كمك گوشت‌كوب به صورت پوره دربياوريد و به آبگوشت اضافه كنيد
و اجازه دهيد آبگوشت اصطلاحا جا بيفتد.
در صورت تمايل مي‌توانيد در هنگام افزودن رب از مقدار كمي زعفران آب‌زده براي عطر و طعم بهتر بهره ببريد.
پس از پخت كامل آبگوشت، استخوان و آب گوشت را جدا كرده و حبوبات را به كمك گوشت‌كوب به خوبي بكوبيد.
نكاتي كه به هنگام تهيه آبگوشت يا ديزي بهتر است بدانيد:
بهترين گزينه براي گوشت مصرفي در تهيه آبگوشت، گوشت گردن گوسفندي است كه علاوه بر لطيف و لذيذ بودن از مقدار مناسبي چربي برخوردار مي‌باشد.
همچنين در تهيه اين خوراك از گوشت با استخوان (قلم) گوسفندي و گوساله بسته به ذائقه خود مي‌توانيد استفاده نماييد.
اگر از دنبه در آبگوشت استفاده مي‌كنيد در پايان پخت آن را با نمك و پياز بكوبيد و به آبگوشت اضافه كنيد.
حبوبات را به مدت 24 ساعت قبل از پخت خيس كنيد. به اين ترتيب نفخ آنها تا حدودي كاهش خواهد يافت.
در صورتي كه در طول خيساندن، پوست حبوبات از آنها جدا شود و به سطح آب بيايد، مشخص مي‌شود حبوبات كهنه هستند
و بايد بعد از خيساندن، آنها را در ميان حوله‌اي قرار دهيد و با ساييدن تمام پوست‌هايشان را بگيريد
حبوبات مصرفي در پخت آبگوشت عبارتند از نخود و لوبيا. لوبيا انواع مختلف دارد .
در مناطق مختلف ايران از انواع متفاوتي از آن در تهيه اين خوراك استفاده مي‌شود.
بهترين ظرف براي پخت آبگوشت، ديگ سنگي مي‌باشد.
ظروف سفالي، قابلمه چدني و مسي نيز مي‌توانند گزينه‌هاي مناسبي براي تهيه اين خوراك باشند.
ادويه مورد استفاده در پخت اين غذا معمولا نمك، فلفل سياه و زردچوبه مي‌باشد.
شما مي‌توانيد بسته به ذائقه خود از مقدار كمي زعفران آب‌زده و يا گرد ليموعماني و يا زيره براي طعم‌دار كردن اين غذا بهره ببريد.
توجه داشته باشيد كه اضافه كردن نمك در ابتداي پخت گوشت موجب تيره‌تر شدن و دير‌پز شدن آن خواهد شد.
اگر گوجه فرنگي بي رنگ بود مي‌توانيد يك قاشق غذاخوري رب گوجه‌فرنگي استفاده كنيد.
با اين كار آبگوشت اصيل‌تري خواهيد داشت.
سيب‌زميني را با پوست به خوبي شسته و به آبگوشت اضافه كنيد.
در اين صورت ويتامين‌هاي موجود در زير پوست سيب‌زميني حفظ خواهد شد.
و يا در صورت تمايل پوست آن را بگيريد و در مراحل پاياني به آبگوشت اضافه كنيد تا پخته شود.
به اين نكته توجه داشته باشيد كه بهتر است از سيب‌زميني‌هاي با سايز كوچك در پخت آبگوشت استفاده نماييد.
سبزي خوردن در كنار اين غذا بهترين گزينه براي هضم راحت اين خوراك خواهد بود به ويژه برگ‌هاي نعنا تازه.
آبگوشت را با حرارت ملايم و به مدت طولاني پخت كنيد.
بهترين زمان پخت اين غذا از شب تا صبح روي حرارت بسيار ملايم است.
به اين ترتيب آبگوشت به آرامي پخته مي‌شود و خوشمزه‌تر خواهد شد.
دستور پخت آبگوشت سنتي يا ديزي مخصوص مهماني هاي صميمي
